Палітыка
САМАЕ ЦЯЖКОЕ – ВЫВЕСЦІ САЎКОВАСЦЬ
субота, 1 Люты 2020 10:42
Aўтар:
САМАЕ ЦЯЖКОЕ – ВЫВЕСЦІ САЎКОВАСЦЬ
Чым не задаволеныя “Народная Воля” і Аляксандр Фядута
Пачну па-расійску.
В кои-то годы “тытульная апазіцыя”, як яе называе Валер Карбалевіч, здолела
дамовіцца. І што? “Народная Воля”, якая ледзь не дваццаць гадоў папікала, дакарала,
ушчувала, вінаваціла і нярэдка палівала лайном апазіцыю за няздольнасць дамаўляцца, у
той жа дзень, як апазіцыя дамовілася, учыніла фортэль і інфармацыю пра гэта загнала на
другую паласу, на правы яе бок – у адзін шэраг з іншымі матэрыяламі. Калі б я не быў
зацікаўленым чытачом, то мог бы яе і не заўважыць, бо там спачатку ідзе матэрыял пра
мачымасць каранвіруса ў “Вялкім камені”, потым пра пошукі зніклага чалавека і нарэшце
тэкст “Апазіцыя прыдумала складаную схему абрання адзінага кандыдата”. І гэта не
ўласная інфармацыя “Народнай Волі”, а перадраная з сайту “Нашай Нівы”, ды толькі са
Улавілі канатацыю гэтага загалоўка? Не рады спадар Сярэдзіч, што апазіцыя нарэшце
дамовілася вылучыць адзінага кандыдата. Схема яго не задаволіла. І прапануе нам
прачытаць на 2-й старонцы газеты прынагодны артыкул “агитатора, горлана, главаря»
Аляксандра Фядуты.
У мяне не раз нараджалася думка, што варт было б забараніць спадару Фядуту
выказвацца і пісаць на пэўныя тэмы. Але ў нашай краіне, як вядома, багавейліва ставяцца
да свабоды слова – аснаватворнага прынцыпу дэмакратыі, прынцыпу, уклад у
сцвярджэнне і замацаванне якога ў штодзённым жыцці Беларусі зрабіў сам спадар Фядута,
калі быў галоўным ідэолагам у спадара Лукашэнкі. Газеты з белымі плямамі памятаеце?
Артыкул спадара Фядуты – нават не экспрэсія, а вулканічнае вывяржэнне. Сутнасць яго
шматслоўнага артыкула зводзіцца да адмоўнай характарыстыкі імаверных прэтэндэнтаў за
званне адзінага кандыдата на пасаду прэзідэнта. Усіх, чые імёны і прозвішчы аўтар
вылучыў тлустым шрыфтам. Ім, прэтэндэнтам, не тое што краіну нельга даверыць – нават
«ферму по выращиванию кроликов». Некампетэнтныя яны, досведу не маюць. І спадар
Фядута падпісвацца за іх вылучэнне не будзе.
У 1994 годзе сотні і сотні тысяч людзей (а ў сталіцы дык і большасць выбаршчыкаў)
лічылі, што не можа быць паспяховым кіраўніком дзяржавы дырэктар не самага
паспяховага саўгаса, а спадар Фядута лічыў, што гэта якраз той самы чалавек, якому
можна даверыць не толькі саўгас. І подпіс свой паставіў за яго, і агітаваў, і новую
ідэалогію праводзіў… І што? Беларусь, якой у 1990-м зайздросцілі палякі, цяпер
знаходзіцца, паводле розных ацэнак, у заключнай “дзявятцы” ці то “шасцёрцы” самых
бедных краін Еўропы. За нашай дзяржавай ідуць Сербія, Албанія, Косава, Украіна, Боснія
і Гецагавіна, Малдова – краіны, у якіх ішлі ці нават ідуць войны, якія, як Малдова і
Украіна, сталі ахвярамі агрэсіі і страцілі частку тэрыторыі. А на нас ніхто не нападаў, у
нас на вуліцах не страляюць, у нас славутая “стабільнасць” і не менш славутая
“беларуская мадэль”, якія прывялі да таго, што сярэднестатыстычныя беларускі і
беларусы выдаткоўваюць цяпер большую частку даходаў на ежу (на унітаз, як кажуць у
Ці адчувае спадар Фядута сваю віну за такі стан рэчаў?
Як і ў 1994-м, спадар Фядута за брацкія адносіны з Расіяй, за расійскі рынак і ўжо
заяўляе, што апазіцыянеры, на яго разуменне, збіраюцца рэзаць «по живому». Астапа так
панесла, што ён, імаверна, не прачытаў пятае патрабаванне да магчымага кандыдата:
добрасуседскія адносіны адносіны з Расіяй і Еўрасаюзам. Ці спадар Фядута лічыць
рэзаннем па жывому пастулат аб выхадзе з Саюзнай дзяржавы і Арганізацыі дагавора аб
калектыўнай бяспецы? Дык так і трэба пісаць: я за Саюзную дзяржаву і ўваходжанне
Беларусі ў ваенна-палітычны блок, эмблема якога – пародыя на эмблему НАТО; і маяк я
клаў на 18-ы артыкул Канстытуцыі Беларусі.
А яшчэ спадара Фядуту трывожаць пытанні сацыяльнага забеспячэння і сацыяльнай
абароны, лёс “гігантаў сацыялістычнай прамысловасці” кшталту МАЗа, БелАЗА і МТЗ,
канцэпцыя аграрнай рэформы… І ў гэты увесь Фядута. Ён па-ранейшаму думае, што
прэзідэнт павінен вырашаць усё, быць і дырэктарам, і заўхозам у адной асобе. А навошта
тады урад? Навошта парламент? Ці па-ранейшаму спадар Фядута хоча бачыць гэтыя
інстытуты дадаткам да не прадугледжанага Канстытуцыяй органа рэальнай улады –
адміністрацыі прэзідэнта? Спадар Фядута задумваўся калі-небудзь пра тое, што трэба
правесці канстытуцыйную рэформу? А што рабіць з судамі? Што рабіць з праваахоўнымі
органамі? Як рэфармаваць войска? Вось тыя праблемы, якія павінен разам з парламентам
і ўрадам вырашаць прэзідэнт, а гаспадаркай няхай кіруе калектыўны заўхоз – кабінет
міністраў. Так у Польшчы, так у Чэхіі, так у Латвіі і Літве, так у Нямеччыне і Венгрыі з
Аўстрыяй… Так нават у Францыі, дзе прэм’ер-міністра рэальна выбірае парламенцкая
большасць. Але Фядута, як тыповы савецкі чалавек, па-ранейшаму думае: раз прэзідэнт
начальнік, то і кіраваць павінен усім.
Цяжка яна выводзіцца, наша саўковасць. Нават у людзей з дыпломамі.
Анатоль Сідарэвіч.
31 студзеня 2020 г.
Andrej Kazanovich
Ігар Барысаў
Ігар Маслоўскі
Ганна Канюс
Анатоль Cідарэвіч
Cяргей Адамовіч
№15
№14
№13
